Przyczyny emigracji zarobkowej Polaków

Przemieszczanie się człowiekowi towarzyszyło od zawsze. Początkowo powody dla, których ludność wędrowała to czynniki przyrodnicze. Dla ludów pierwotnych bardzo ważne były warunki klimatyczne: dostęp do wody pitnej, ukształtowanie terenu, żyzność gleb oraz odległość od rzek i mórz. Wraz z rozwojem społeczno – ekonomicznym dla ludzi coraz bardziej malało znaczenie wpływu środowiska naturalnego natomiast coraz ważniejsze stawały się czynniki poza przyrodnicze: stopień rozwoju ekonomicznego regionu oraz warunki społeczne oraz sytuacja polityczna danego obszaru.

Narodowi polskiemu migracja towarzyszy od wieków. Obywatele Rzeczpospolitej Polskiej opuszczali swój kraj z wielu powodów, często w poszukiwaniu lepszych zarobkówi warunków do życia ale też z powodu przekonań politycznych, religijnych oraz narodowościowych. Polska wchodząc do Unii Europejskiej oraz po podpisaniu umowy z Schengen otworzyła dla swoich obywateli dużo większe możliwości przemieszczania się. Swobodny przepływ ludzi pomiędzy krajami członkowskimi Unii Europejskiej zdecydowanie ułatwił przemieszczanie się Polaków do krajów UE. Obecnie można przekraczać granicę wielu krajów europejskich, bez konieczności posiadania wizy czy paszportu wystarczy posiadać jedynie dowód osobisty. Zmniejszenie barier administracyjnych i utrudnień biurokratycznych związanych z wyjazdami Polaków do tzw. „starych krajów Unii Europejskiej” ma niewątpliwie ogromne znaczenie dla przepływu polskich emigrantów, którzy wyjeżdżając z Polski poszukują wyższych zarobków, lepszych standardów życia oraz stabilizacji życiowej.

Obywatele polscy emigrują z różnych powodów, chociaż polityka polskiego rządu skupia się głównie na migracji z powodów ekonomicznych. Polacy opuszczają kraj aby połączyć się z rodziną, która już przebywa na stałe poza granicami ojczyzny. Część migrantów w nowym kraju chcę uzyskać lepsze wykształcenie, nauczyć się języków obcych, poznać nowe kultury, zwyczaje, folklor oraz religię. Wiele młodych osób opuszcza Rzeczpospolitą Polską, ponieważ chce sprawdzić się w nowych warunkach, chce przeżyć przygodę życia, poznać nowych ludzi, partnerów życiowych lub po prostu chce przyjąć nowy styl życia. Często też młodzi Polacy nie akceptują obecnej sytuacji politycznej, są zdegustowani poziomem polskiej debaty publicznej oraz poziomem, który reprezentuje polski establishment. Niektórzy obywatele Polski emigrują z powodów religijnych – nie podoba się im coraz większe znaczenie oraz ingerencja Kościoła Rzymskokatolickiego w sprawy światopoglądowe, etyczne czy gospodarcze w neutralno światopoglądowej Polsce.

Zdecydowanie większa część osób emigruje z kraju z przyczyn typowo ekonomicznych: w poszukiwaniu wyższych zarobków, w poszukiwaniu jakiejkolwiek pracy, lepszych standardów życia dla siebie i swoich rodzin, lepszych możliwości zatrudnienia czy awansu zawodowego, możliwości pomocy materialnie rodzinie, która pozostała w ojczyźnie, możliwości zapewnienia dzieciom lepszego zabezpieczenia materialnego na przyszłość. Zatem zasadne jest pytanie: „Dlaczego Polacy emigrują z powodów ekonomicznych?” Najistotniejszą przyczyną migracji zarobkowej możemy doszukiwać się w bardzo niskich płacach jakie występują w naszym kraju, zarówno u osób o niskich kwalifikacjach jak i wysoko wykształconych. Wpływają na to, również wielkie trudności w znalezieniu jakiejkolwiek pracy. Bardzo często trzeba posiadać różnego typu koneksje, aby uzyskać daną pracę. Wiele stanowisk w instytucjach publicznych czy prywatnych zajmują ludzie, którzy są spokrewnieni z osobami, które tam już pracują – zjawisko nepotyzmu w Polsce jest bardzo powszechne wręcz akceptowalne społecznie. Ludzie, którzy spełniają wymogi formalne aby dostać daną pracę z góry są skazani na niepowodzenie – często ci ludzie są rozgoryczeni, źli na sytuacje na polskim rynku pracy i decydują się szukać zatrudnienia poza granicami ojczyzny.

Często Polacy nie wyjeżdżają, aby więcej zarobić. Emigrują, gdyż uzyskiwane w kraju zarobki nie wystarczają im na normalne życie. Na pytanie, dlaczego Polacy emigrują zarobkowo, często pojawia się odpowiedź: „wyjeżdżają za chlebem”. Obecna migracja ma charakter wyłącznie zarobkowy (materialny) i nie pojawiają się zupełnie inne czynniki motywujące Polaków do wyjazdu, takie jak: chęć przeżycia przygody, nauczenie się czegoś nowego, poznania innej kultury, pragnienie ciekawego życia, chęć dokonania zmiany w swoim życiu. Akcentowanie przede wszystkim aspektów finansowych jako przyczyny opuszczenia kraju wskazuje na to, że Polacy nie czynią tego z własnej woli, są do migracji niejako przymuszeni, migracja stanowi dla nich konieczność, a nie jest kwestią indywidualnego i autonomicznego wyboru.

Aby w sposób zrozumiały wytłumaczyć zjawisko ruchów migracyjnych należy posłużyć się modelem „push and pull”, który przedstawia teorię czynników „wypychających” z kraju rodzimego i „ciągnących” do kraju przeznaczenia. Czynniki „wypychające” (push), wśród których można wskazać uwarunkowania gospodarcze presję demograficzną oraz wysokie bezrobocie w kraju pochodzenia, zazwyczaj współistnieją z czynnikami „ciągnącymi” (pull) – zachętami w kraju emigracji, takimi jak: wyższe płace, możliwość zatrudnienia, łączenie rodzin. Nie istnieje natomiast prosta zależność pomiędzy występowaniem dużej różnicy w dochodach obywateli dwóch krajów i migracją pomiędzy nimi. Przyczyny leżące u podstaw decyzji w sprawie migracji stałej czy czasowej są wielorakie i są zwykle bardzo zróżnicowane indywidualnie. Jednym z ważniejszych czynników wpływających na poziom migracji jest sytuacja ekonomiczna w kraju pochodzenia.